Η σχέση γονέα και παιδιού, είναι από μόνη της μια σπουδαία εμπειρία. Μια εμπειρία γεμάτη χαρές, απογοητεύσεις, υψηλές προσδοκίες, άγχος αλλά και πολλή αγάπη.
Επικοινωνία με τα παιδιά, είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, ο τόνος της φωνής μας, οι εκφράσεις του προσώπου, η γλώσσα του σώματος, όπου όλα μαζί ασκούν επιρροή στη ζωή ενός παιδιού. Το πώς θα επικοινωνήσουμε με το παιδί, θα στείλει το μήνυμα σεβασμού, κατανόησης ή αντίθετα απόρριψης και ματαίωσης.
Τα παιδιά μας δεν χρειάζονται δωροδοκίες ή απειλές. Χρειάζονται σταθερότητα, επιβράβευση, συνεπεία, βάσει το τι ζητάμε οι ίδιοι οι ενήλικες από αυτά. Αν για παράδειγμα, ζητούμε να μην έχουν εκρήξεις θυμού, ως ενήλικες θα πρέπει να τους δώσουμε το παράδειγμα ότι μια δυσκολία δεν λύνεται με την έκρηξη. Δε μπορώ να ζητώ από ένα παιδί να συμπεριφέρεται σωστά, όταν το παράδειγμα που του δίνω είναι το αντίθετο. Ο τρόπος που ακολουθείτε για να επικοινωνείτε με το παιδί σας, αυτός είναι και ο τρόπος που εκείνο επικοινωνεί με τους γύρω του.
Αρχικά, μαθαίνουμε να ακούμε τα παιδιά μας. Εμπλουτίστε καθημερινές πράξεις ρουτίνας με λόγο, ώστε να βάζετε το «μικρό» κόσμο του παιδιού στο δικό σας «μεγάλο» κόσμο .
Μην κάνετε άπειρες ερωτήσεις με το που τα βλέπετε. Δεν είστε ανακριτές. Συζητήστε με φιλική διάθεση μαζί τους ώστε να νιώθουν οικεία να σας μιλήσουν χωρίς να νιώθουν ότι η μόνη προσδοκία που είχατε όλη μέρα, είναι να είχε μια τέλεια μέρα στο σχολείο.
Στα λάθη του, μην ασκείτε κριτική. Έστω και αν κάνει λάθος, παρακινείστε το ώστε να βρει τη σωστή απάντηση.
Ρωτήστε το γιατί αισθάνεται ή σκέφτεται με τον τρόπο που το πράττει. Ίσως έτσι να καταλάβετε καλύτερα τον λόγο κάποιων αντιδράσεων του. Ας πούμε, έχετε μια δύσκολη μέρα στην δουλεία. Αυτό που χρειάζεστε είναι να γυρίσετε σπίτι, να κάνετε ένα μπάνιο, να φάτε κάτι πρόχειρο και να ξαπλώσετε στο κρεβάτι. Και αντί αυτού, βρίσκετε ένα σπίτι άνω-κάτω, ένα μικράκι να τρέχει από εδώ κι εκεί, να φωνάζει, να γελάει, να θέλει να παίξετε μαζί του, να γκρινιάζει που δεν του δίνετε σημασία, κι εκείνο να συνεχίζει να κάνει τα διάφορα του.
Λοιπόν, τι κάνουμε εδώ; Αρχίζουμε τις φωνές και του λέμε να σταματήσει; Το απειλούμε πως αν δεν σταματήσει, θα του πετάξουμε τα παιχνίδια; (το έχω ακούσει άπειρες φορές). Και άλλα πολλά που ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιεί για να «ηρεμίσει» το παιδί του.
Εκτός λοιπόν ότι δε θα τα πετάξετε και έρχεται η απειλή που ανέφερα πιο πάνω, χάνετε και την αξιοπιστία σας απέναντι στο παιδί σας το οποίο ζητά από εσάς σταθερότητα και ασφάλεια. Όταν την ίδια ώρα που του θυμώνετε και το απειλείτε, εσείς υποχωρείτε, το μαθαίνετε ότι και αν κάνει μέσα στη μέρα δεν θα αντιμετωπίσει τη συνέπεια των πράξεων του.
Μη φοβάστε να επιβάλετε συνέπεια η να επιβραβεύετε τις θετικές συμπεριφορές τους ώστε να τους είναι ξεκάθαρο τι ζητάτε ως γονείς από τα ίδια. Τα όρια είναι ασφάλεια, και η ασφάλεια αγάπη. Άρα, αν μάθετε στο παιδί ότι και αν κάνει δεν στερείται κάτι, αυτή η συμπεριφορά εύκολα θα μετατεθεί στο σχολείο και κατεπεκταση στην κοινωνική ζωή του παιδιού. Και ρωτώ, ηρεμεί το παιδί με την απειλή; Όχι.
Γίνονται χειρότερα τα πράγματα; Ναι.
Αυτό που θα πρότεινα, και που έχει να κάνει με την επικοινωνία μεταξύ γονιού και παιδιού, είναι να πείτε στο παιδάκι σας πως η μέρα σας σήμερα ήταν δύσκολη και πως θα θέλατε πολύ να παίξετε μαζί του, αλλά χρειάζεστε λίγο χρόνο για να ξεκουραστείτε. Και θα μου πείτε, θα καταλάβει το παιδί πως χρειάζεστε χρόνο; Θα το καταλάβει, εάν του δώσετε εσείς να καταλάβει. Όλοι μας, ακόμη κι εκείνο, όταν κάτι το έχει ενοχλήσει, το έχει θυμώσει, το έχει στεναχωρήσει, θέλει κι εκείνο τον χρόνο του, για να ηρεμίσει μόνο του.
Για αυτό καλό είναι την ώρα που μπαίνει στο αμάξι μετά από τις πολλές ώρες στο σχολείο, δραστηριότητες κτλ., προσπαθήστε να μην αρχίζετε τις ερωτήσεις και να θυμώνετε επειδή δε σας απαντάει. Γιατί απλά μπορεί εκείνη τη στιγμή να θέλει το χρόνο του να ηρεμήσει.
Βρείτε μέσα στη μέρα είτε το απόγευμα είτε πριν τον ύπνο το χρόνο σας που θα είναι το μοίρασμα της ημέρας. Το παιδί την ώρα που αισθάνεται χαλαρό θα είναι πιο εύκολο να σας εμπιστευτεί τα όσα σκέφτεται. Καλό να λέμε στα παιδιά μας τα συναισθήματα που νιώθουμε, να τα εκφράζουμε, να τους εξηγούμε το τι σημαίνει το καθένα από αυτά. Έτσι κι εκείνα να αρχίσουν να καταλαβαίνουν το πως νιώθουν. Άλλο είναι «είμαι θυμωμένος αυτή την στιγμή», και άλλο είναι «είμαι στεναχωρημένος αυτή την στιγμή».
Τέλος, αν το παιδάκι σας δεν ηρεμεί και σας γκρινιάζει για να παίξετε μαζί του, σκεφτείτε πως και σε αυτό έχετε λείψει όλη την ημέρα, αναζητά και αυτό την προσοχή σας και τον χρόνο σας και το μόνο που θέλει, είναι εσάς. Γι’ αυτό γκρινιάζει, γιατί δεν μπορεί να εκφράσει αλλιώς αυτό που νιώθει.
Όταν ξεκινά ένα παιδί να εκφράζεται με ένταση, θυμό, εκρήξεις κ.τ.λ., πάει να πάει ότι προσπαθεί με τον τρόπο του να μας επικοινωνήσει το δικό του μήνυμα. Ότι προφανώς κάτι τον εμποδίζει να είναι ήρεμο, είτε αυτό είναι η σημασία που επιδιώκει είτε γιατί αισθάνεται κάτι που δεν μπορεί να το εκφράσει σωστά.
Δεν έχει εγχειρίδιο σωστού γονέα. Αλλά καλό είναι να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις όπως η εμπιστοσύνη, ο σεβασμός της αξιοπρέπειας του παιδιού, η μη σύγκριση με άλλα παιδιά. Εξάλλου κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό.
Χρησιμοποιείτε την ενεργητική ακοή χωρίς συνέχεια να χρησιμοποιείτε λέξεις όπως το μην, δεν, όχι. Δώστε τους εναλλακτικές χωρίς να νιώθουν ότι τα επικρίνετε. Είναι αποδεδειγμένο ότι η καταπίεση οδηγεί τα παιδιά στην επιλογή αρνητικών συμπεριφορών.
Αν θέλετε να αναπτύξουν πρωτοβουλία και αυτοπεποίθηση μάθετε τα να συνεργάζονται μαζί σας.
Δώστε αξία στις προσπάθειες τους δίνοντας τους το κίνητρο να θέλουν να γίνονται καλύτεροι.
Όλα τα πιο πάνω είναι σημαντικές βάσεις στο να δημιουργηθεί μια υγιή σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών έχοντας ως σήμα επικοινωνίας την ισορροπία στη σχέση τους.